Ortaçokdeğirmen Köyü'nü Tanıyalım /Önder Beyret

ortaçokdeğirmen köyü

Abhazya’dan Sürgün 

1864 yılında Ruslar’ın batı Kafkasya’yı tamamıyla zapt etmelerine müteakip saldırılar hat safhaya ulaşmıştı. 1866 yılında Abhazlar son intihar savaşlarına müteakip 20.000 (Yirmi Bin) insan büyük Tsabal göçüyle topraklarından sürüldüler. Bu sürgünde Dal, Tsabal, Bzıp, Sohum, Guma, Gulrıpş, ve Abjuwaa (Cigerda'lıların yaşağıdı bölge) bölgelerinin tamamına yakını boşaltılmıştır.
1867 yılındaki büyük göç öncesinde ve sonrasında Abhazya’dan bölgemize göçler yaşanmıştır. Abhaz gazetesinde Rus arşivlerinden alınarak basılmış Abhazya’nın Cigerda bölgesinden Türkiye’ye göç eden ve burada yaşamaya başlayan insanların bir kısmının isimleri vardır. 
İlk gelenler bölgesel olarak dağınık yerleşmişlerse de; ileriki zamanlarda birbirlerinden haberdar oldukça; geçmişe olan özlem, akrabalık ve komşuluk bağlarından dolayı
bir arada olmak adına köyler oluşturmuş ve Abhazya’da yaşadıkları bölgelerin adlarını buralara vererek hayat mücadelelerine devam etmişlerdir. Bu sebeple köyümüz Abazalar arasında Cigerda olarak bilinir (Abhazya da o bölgede yaşadıkları için) ve mahallesi Ğodaa
1867 göçünden takiben 8-10 yıl sonra artık sürgün ün son dalgası gelmiştir.Son gelen Cigerda lılar ilk indikleri yer; heryıl sürgün ile ilgili anmaların yapıldığı Kefken dir.Bir kısmıda Karadeniz in muhtelif limanlarından karayolu ile gelerek Adapazarı’nın belli bölgelerindeki kamplarda (Güneşler,Karaağaç) geçici iskan ettirilir. Zamanla daha önceki göçlerle gelenler akrabalarının geldiğini umarak konaklama alanına gelmeye başlarlar.Bu gelenlerden biride önceki Tsabal (1867) göçüyle gelen Sasruk Gındiya dır.Cigerda'lıların geldiğini duyunca Eskişehir’den ailesini alarak onlara katılır.
Abaza halkının toplamı 1106 sülaleden müteşekkildir ve bugünden sonra bu sayı artmaz !Türkiye den Yunanistan Makedonya sına göç edipte sonra geri dönen (Koğoniya,Kımçaa,Haraziya).. 
GUMA AŞTRA (Guma Bölgesi) :Ajiyba,Tukipa(Gabliya),Aguma,Yuvanba,Azınba,Kutalıya,Sıba,Fönua,Tapşipa,
Haraziya,Copua ..
PISHU AŞTRA (Pıshu Bölgesi):Ahba,Azınba, Arüyta,Kozba,Papa
BZIP AŞTRA (Bzıp Bölgesi) :Palba,Atrışba,Mahariya ,Papa ... vb bölge kökenli sülaleler Soğuksu köyü mozayiğini oluştırmuşlardır ..(Yukarıdaki iki paragraf Prof.Dr. Şaluva İnalipa nın Abhaz Antroplojisi adlı kitabından alıntıdır )..
Belirtmekte fayda var ;yukarıdaki sülaleler bu gün için yazılan bölgelerde yaşamıyorlar ! Sebebi; Türkiyeye göçten öncede aileler Abhazyada ki iç göç ile bölge değiştirmişlerdir.Örneğin ; Arüyta lar Pıshu dan , iç göçle bugün kimsenin oturmadığı Eski Cigerda ya ve oradan Türkiye ye göçmüşlerdir.Keza Azınbalar Pıshu ve Guma bölgeleri çıkışlıdır ve iç göçle Cigerda ve Eşara köylerine gelmişler ve bir kısmı oralardan Türkiye ye göçmüştür.ASIL KÖKLERİ yukarıda ki bölgelerdir ! Soğuksu köyünde ki Abazalar köklerini Abhazyadaki Cigerda da ve yukarıda ki bölgelerde bulabilirler ! Soğuksu köyünün sülale yoğunluğunun Abjuva ve Guma bölgesi olmasının bir sebebide; iki bölgenin komşu ve siyasal ve tarihsel olarakta birlikte hareket etmeleriylede alakalıdır.
Cigerda köyününde bulunduğu Abjuva bölgesi nin farklı bir özelliğide vardır.O dönemki kral Çaçba Abjuva bölgesinde Agubedia da oturmaktadır .Ve tarihte ilk defa feodalizmeve asillere başkaldırı sanıldığı gibi 1789 Fransız İhtilali değil dir ! 1775 de Abjuvala rın Kral Çaçba ya değilde , haksız uygulamalarına karşı Tavat ve Amısta (beyler ve devlet memurları ) lara isyan etmeleri ve onları yukarılara Psouv bölgesininde ilerisine sürmeleridir (bu bilgiler kayıtlı arşiv bilgileridir!).Keza 1770 yılında da Adigey bölgesinde de Kabardey prenslerine karşı bir baş kaldırı olmuştur ! *Önder Beyret
Kaynak : https://www.facebook.com/onderbeyret/photos
******************
**********Sitemizde yayınlanan yazı, fotoğraf ve dokümanlar başka bir site ya da dergi-gazetede yayınlanacaksa önceden yazılı izin gerektirir. Sitelerimizde yayınlanan diğer doküman veya belgeler , kaynak gösterilmek ve sitesinin ilgili sayfasına link verilmek koşuluyla yeniden yayınlanabilir.Bekir AKKAYA **********