BERAT GECESİ/ YILMAZ ALIR

Şaban ayının on beşinci gecesi Berat gecesidir..

Berat sözlükte, bir zorluktan kurtulmak, bağışlanmak ve beri olmak anlamına gelmektedir…

Bu gece, değişik adlarla da anılmaktadır;

Bu geceye, bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle 'Mübârek';

Kulların günahlarının affolunması ve temize çıkmaları sebebiyle 'Berâet';


Kulların ihsana kavuşmaları nedeniyle 'Rahmet',

Geceyi iyi değerlendiren kulların seçilerek salih kullar arasına alınması sebebiyle 'Berâe veya Sakk' adı da verilir.

Kısaca, Mü’minlerin günah yüklerinden kurtulup,ilahi bağışa ermeleri umulduğu için bu geceye, Berat gecesi denmiştir..

Berat gecesine ait beş haslet vardır:

1) Her önemli iş bu gecede ayırt edilir.

2) O gecedeki ibadetin fazileti büyüktür.

3) İlâhi rahmet yayılır.

4) Mağfiret gecesidir.

5) O gece, Rasûlüllah (s.a.v.)'a şefaat hakkının tamamı verilmiştir.

Çünkü, Hz. Muhammed (s.a.v.), Şaban'ın
on üçüncü gecesi ümmeti hakkında şefaat istemiş, bu şefaatin üçte biri verilmiş,

On dördüncü gecesi yine istemiş, üçte biri daha verilmiş,

On beşinci gece yine talep etmiş, bu gece şefaatın tamamı ihsan edilmiştir…[1]

Berat gecesi hakkında Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur..

Şaban’ın on beşinci gecesi geldiğin de, geceyi ibadetle, gündüzü de oruçlu olarak geçirin. O gece güneş battıktan sonra, Allah rahmetiyle dünya semasına tecelli eder ve şöyle seslenir ;

İstiğfar eden yok mu,affedeyim ve bağışlayayım..

Rızık isteyen yok mu, hemen rızık vereyim..

Başına bir musibet gelen yok mu,hemen sağlık ve afiyet vereyim..

Böylece tan yerinin ağarmasına kadar bu şekilde devam eder..[2]

Peygamberimiz (s.a.v) Hz Aişe Validemize hitaben şöyle buyurmuşlardır.

Ya Aişe, bana Cebrail geldi. Bu gece Şaban ayının on beşinci gecesidir.Cenab-ı Hak, bu gece,sayısını kendisinden başka kimsenin bilemeyeceği kadar kulunu affeder.Fakat; Müşriklerin,akraba ile münasebeti kesenlerin, içki ve kumar düşkünü olanların yüzüne bakmaz.[3] buyurmuştur..

Hz Aişe Validemizin bildirdiğine göre,Efendimiz (s.a.v) Berat gecesi secdeye kapanıp, uzunca bir müddet dua ettikten sonra şöyle dediğini rivayet eder ;

Ya Aişe bu gece Allah-u Zülcelal, Beni Kelb kabilesinin yüz binlerce koyununun tüyleri sayısınca Müslüman’ı Cehennem azabından azad eder. Bu gece Allah’ın af ve mağfireti cüşa gelir [4] buyurmuştur..

Duhan Suresinin 2.3.ve 4.ncü Ayetlerinde Berat gecesinden bahsedildiği bildirilmektedir.Ayetlerin meali şöyledir.

O apaçık kitaba and olsun ki, biz onu gerçekten mübarek bir gecede indirdik.Çünkü biz onunla insanları uyarmaktayız.Bütün hikmetli işler o gecede tefrik olunur.

Bu hikmetli işler nelerdir ve ayetin manası nedir..?

Adeta yıllık kader programıdır aslında bu..

İbn-i Abbas’tan (r.a) rivayet edildiğine göre, hikmetli işlerin birbirinden ayırt edilmesi şu şekildedir..

Bu seneden gelecek seneye kadar meydana gelecek olayların hepsi, ayrı ayrı melekler tarafından bu gecede deftere yazılır.

Rızıklar, eceller,zenginlik, fakirlik, ölümler doğumlar…Herkesin ve her şeyin o sene içindeki mukadderatı kaydedilir..

Rızıkla alakalı defterler, Mikail (a.s) verilir..

Savaşlarla ilgili defterler, Cebrail (a.s) verilir..

Ameller nüshası, İsrafil (a.s) verilir..

Ölüm ve musibetlerle ilgili defterlerde, Azrail (a.s) verilir..

Ramazan ayı hariç bu ayda neden çok oruç tuttuğu kendilerine sorulunca, Peygamberimiz (s.a.v) şu cevabı vermiştir..

Ameller bu ayda Halıkımıza arz olunacağından, isterim ki,benim amellerim de,ben oruçlu iken Rabbıma arz olunsun. buyurmuşlardır..

Fahrettin er Razi’nin açıklamasına göre, bu defterlerin düzenlenmesi, Berat Gecesinde başlar, Kadir Gecesinde tamamlanarak her defter sahibine teslim edilir..

Kur’an-ı Kerim-in Berat Gecesinde indirilme meselesine de şöyle bir açıklama getirilmektedir....

Berat Gecesi, Kur’an-ı Kerim’in Levh-i Mahfuz dan dünya semasına toptan indirildiği gecedir….

Buna inzal denir..

Kadir Gecesinde ise Peygamberimiz (s.a.v) e ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır..

Buna da tenzil denir..

Berat Gecesinin önemi hiç şüphesiz bunlarla sınırlı degildir…

Bir kısım alimlerin, Kıblenin Kudüs’teki Mescid-i Aksa’dan, Mekke’deki Kabe istikametine çevrilmesinin, Hicretin ikinci yılında Berat Gecesinde gerçekleştiğini kabul etmeleri de geceye ayrı bir önem kazandırmaktadır. [5]

Peygamber (s.a.v) Efendimiz bu gecede Rabbimize şöyle dua etmiştir.

Allah’ım, azabından affına,

Gazabından rızana sığınırım.

Senden yine sana iltica ederim.

Sana gereği gibi Hamd etmekten acizim.

Sen kendini Sena ettiğin gibi yücesin. [6]

Berat gecesinin Namazla,

Kur’an tilavetiyle,

Zikirle,

Tövbe ve İstiğfarla,

Muhtaçlara yardımlarla,

Dualarla,

Ve ziyaretlerle geçirilmesi dileğiyle..

Kaynaklar.
1-er Razi ve Ebussuud tefsiri. Duhan Suresi 3.4. Ayetlerinin tefsiri.
2-İbni Mace İkame 191
3-Buhari 2. c.s.118
4- İbni Mace c.2 s.93
5-TDİ. Berat maddesi.
6-Et Terğip ve’t Terhib 2.119



Editör : Yılmaz ALIR