Rıza Razı'nın 2002 Yılında Yazdığı Tiyatro Yazısı /Bekir AKKAYA

2002'DEN 2008 İZLEMEK...YAZIYI OKUYUN SİZ 2022'Yİ İZLEYİN...LÜTFEN ÖNÜNÜ GÖREMEYENLER OKUMASIN! ...Suçu ve hatayı kimsenin kabul etmediği doğru. Suç ve hatada kabul edilmeyen yer ve mekanlar içersinde yapılıyor. Kabul edilse de edilmese de bir şekilde birilerimiz, bilerek veya bilmeyerek suçu işlemeye devam ediyor...Belki simalar, belki yer ve mekanlar ya da zamanlar değişik...Hep aynı şeyler bir şekilde tekrar ediliyor...Neticede kısa ömrümüz içersinde aynı filmi değişik oyuncular defalarca bizlere izlettiriyor...Bazılarının vurdumduymazlığı veya bazılarının utanmadan ve umursamadan yaptıkları bir yana, duyarlı olduklarını iddia edenler ise yaptıklarının hata olduğu söylenince illa da kendilerini aklamak ve paklamak için çapa sarf etmeleri veya yaptıklarını haklı bir gerekçeye dayandırmak istediklerini şaşkınlıkla izlemek yine bize düşüyor...Oysa yapılan ne olursa olsun "düşünülerek yapılan bir iş olup ve doğruluğuna emin olunduktan sonra uygulamaya sokulan bir iştir.
Böyle olunca da konuşulan hiç bir şey de kimseyi de rahatsız etmez kanaatindeyim..

Her birimiz Anadoluda yaşıyor, iyisi ile kötüsü ile istemesek de bir çok şeyleri bir şekilde paylaşıyoruz...Her birimizin gördüklerini veya yaşadıklarını, görmemiş ya da yaşamamış saymaları mümkün değildir. Böyle bir hakkı da yoktur kimsenin...Ama illa da sadece kendilerinin var olduğunu ve yaşadıklarının gerçek olduğunu iddia edenler , geçmişte aynı şekilde davrananlarda olduğu gibi, bir duvara tosladıklarında, ya da eleştirildiklerin de kimseyi suçlamak, ah vah demek haklarına da sahip değildir...

Ben iyi bir tiyatro izleyicisiyimdir....Ve yerimi de biliyorum. Bulunduğum yer kesinlikle bilinsin ki, seyircinin bulunduğu yerdir. Ve benim yerim bana, babam tarafından yıllar öncesinde ayrılmış bir yer olup, kesinlikle numaralıdır. Ve ben her oyun oynandığında bu koltuğa oturur oyuncuları öyle izlerim... Koltuğumun yeride ne ilerdedir ne de geri de...Hatta benim yerime kimse oturmadığı gibi, ben de hiç bir seyircinin yerine oturmam...Babam rahmetlik oldu. Onun arkadaşları da, ve alışıla geldiği şekilde bir iki koltuk öndeyim şimdi...Bizim bölümde, yer adamın tiyatro deneyimine göre verilir. Her zaman üstatlar ünde olmak zorundadır. Onlar izler eleştirir ve biz de oyuncular da onlardan istifade ederiz...

Bulunduğum koltuktan sahne ve oyuncular çok iyi görülür... Hatta oyun dışında vazifeli olanlar da... Oyun sahnelenmeden oyuncularda büyük bir çalışma vardır. Bu arada bizler de salona hiç gitmeyiz ya da izlemek için davet ediliriz...Eleştirmenler ve üstatlar bu çalışma esnasında ne olup bittiğini pek bilemez ama izlenimlerini de yazarlar...Zaman zaman sahne dışında ne izleyici ne de oyuncu olmayanlar boy gösterir. Eğer yönetmen akıllı ve deneyimli biri ise bu tür işgüzarları salona ve sahneye hiç yaklaştırmaz... Ama Üstat öldü ise yeni yönetmen zaman zaman gerçek oyuncu ve gerçek izleyiciyi keşfedinceye kadar, bir şekilde hazırladığı oyunu sahneye koyar...Eleştiriler de bundan sonra başlar....İşi ayrılmış koltuğuna oturup görevi izlemek, seyretmek olan ve babasından kalma işi de sadece ve sadece izlemek olan birilerine kimsenin ya da yeni toy ve delikanlıların sen baba mesleğini bırak deme hakkına sahip değildir...Yani daha doğrusu bizler kahvemizi içer oynanan oyunu izleriz sadece...Ama aynı oyunu da yeni gibi sunmanın hiç bir anlamı ve mantığı da yoktur. Bunu söyleyince de kimsenin kızma ve darılma hakkı yoktur...

Benim istemediğim nedenlerden dolayı doğduğumdan bu yana Anado'da yaşıyorum..Bu zaman zarfında ben şahsen çok tiyatro izledim. Rahmetlik babamın bana anlattıkları bir yana benim gördüğüm sayısız oyun oldu...Aslında gördüğüm sahneleri iler ki günlerde sizlerle paylaşmak isterim... Yine de sizleri sıkmamak kaydı ile gördüğüm sahnelerden bazı bölümleri aktarayım...

Yollar yollar ve bizim yollar. Ve çamurlu yollar...Çizmeler giyilerek bata çıka giden insanları izlemedik mi?

Köyler köyler ve gariban köylüler...Sergiler ve açılışlar, bir ay öncesinden hazırlıklarla üç beş kişiye tüm köylüler seferber edilerek o köylülerin ve masum çocukların bakışları arasında etler, sütler ve de pasta börekler yenildiğini, ve alınan hediyelerin hangisi daha iyi yarın nereye gidiyoruz sözleri eşliğinde duvarlara asıldığını izlemedik mi?

Teşekkürler ve teşekkürler, ve ödüllendirmeler,,, bir yerlerde hazırlanarak ve sipariş usulü yazılarak görkemli bir şekilde verilişlerini izlemedik mi?

Haklı bir işimiz için birilerine şirin görünmek, beğenilmek ve zoraki alış - veriş yaptığımız bakkal amcalarımız olmadı mı?

Her bir Ankara haberini dinlediğimiz de, sokaktaki insanlara davranışlarımızı değiştirme gereği değiştirme selam verme alma, davetine, düğününe ya da bir şekilde yanında bulunma fırsatları gözlemedik mi?

Yine geçmiş tiyatro karelerinde, birileri birilerini bir yerlere getirmedi mi? Yine listeler hazırlanma, listeye girmek için hiç yoktan çorap, gömlek veya elbise ve mobilya almak için dükkanlara uğramadık mı?

Birilerine şirin görünmek yapılan numaralar, yalakalıklar, işinin dışında işlere karışma, sürgün, tayin ve tehdit sahneleri izlemedik mi?

Bizim Bizim ve bizimkiler iş yapar....Dönem bizim ve marka bizim... Kız bizim kızan bizim...İşin recono bu abi! Sağ olun Battal Gazi Geliyor!' Emin olun ben bu sahneyi çok seyrettim...Emin olun izlemek te istemiyorum...

Hakikaten siz kimin adamı idiniz? Yazık çok yazık...Yani şimdi siz bir yer bulamadınız öyle mi? Dışarıda mı kaldınız?

Bey Efendi bu telaşınız ne ? Dün keyfin yerinde idi...Neden şimdi rengin solmuş....Hani hiç kimseyi takmazdın sen... Daha önceleri bu dükkanın önünden geçenleri suçlardın ve müthiş itham Ederdin... Düştün mü? Yazık bir yerin incinmedi ya....Düşmez kalkmaz bir Allah , BETERİNDEN KORUR İNŞALLAH...
Hayrola efendim, demek yolcusun....Nereye efendim...ALLAH BETERİNDEN KORUSUN...Ben de tabut yolculuğu sanmıştım....

Demek talih kuşu kondu...Hayırlı uğurlu olsun...Ben bir numaradan kaçırdım...Ne bileyim böyle olacağını.. Çok pişmanım çok....Beşe beş mi ekliyorsun...Geçenlerde evdeki nafileleri kasete aldım ve inanmaları için ta Ankara'ya gönderdim...Hem de teyemmümlüsü...

Keşke başarılarımızla öğünebilsek...Keşke hak ettiklerimizle ayakta dura bilsek...Keşke varlık nedenimiz olan değerleri aşağılara çekmesek...Keşke yolumuz Ankara'ya hiç uğramasa...Keşke emanet ziynetlerle düğünlere gitmesek...Keşke payandalara ihtiyaç duymasak...Keşke hak ettiğimiz ve yüzümüzün kızarmadığı belgeleri duvarlara asabilsek, keşke kendimizi savunma durumuna düşmesek, keşke başkalarına minnet içersinde olmasak, keşke insanlık namına ve adına birbirlerimize saygı duyabilsek, keşke dün söylediklerimizi inkara kalkışmasak, keşke yanlış dediklerimizi biz yapar durumuna getirilmesek....

Emin olun payandalar çürür... Ve payandalar çekilir....Gücünüz kuvvetiniz yoksa çok kötü düşmek ve bırak başkalarını kendinize rezil olmak vardır...En kötüsü de budur işte...

Hani o aldığınız ve çerçevetelerek duvara astığınız evinizdeki belgeyi, ya da karanlık odalarda kararlaştırılan kararlarla oturduğunuz koltuğu, ya da alavere dalavere ile hak etmeden, emek vermeden elde ettiğiniz maddi veya manevi kazancı çocuğunuz yani o masum çocuğunuz size sorsa dese ki ""Baba bunları nasıl elde ettiniz?" dese "CEVABINIZ NE OLUR?" hiç düşündünüz mü?

Ya da hak etmediğiniz bir şekilde hakkı olmayan birinden bir talimat, azar ya da hesap sorulsa, ya da yapmamanız gereken bir iş sizden istense hatta yapmanız için emrivaki davranışlar içersinde bulunulsa ve o masum çocuğunuz buna şahit olsa bunu size sorsa ne cevap verebilirsiniz...."İŞİN RACONU BU " diye cevap verebilecek bir baba yiğit varsa onun ben de ellerinden öperim(!) Çünkü çocuğun bünyesi ve gücü bu cevabı kaldırmaz ki, bunu yapabileceklerin ilahi bir yerden talimat alması gerekir ancak...

Dedik ya biz yerimizi biliriz...Benim bünye her şeyi kaldırmaz...Bu yüzden de abur cubur yeyerek doktor arayıp kendime şunu ye bunu yeme diye reçete yazdırmaya hiç niyetim yok...Sonuçta ben, bana ayrılmış babamdan kalan koltuktan son derece memnunum...Bizim çocuklar hemen benim yanımda oturuyor. Yani arkamda...Eğer tiyatroda gerçeği yakalayabilirlerse hayatlarında da bir sıkıntı olacağına pek inanmıyorum...

BEN ONU BUNU BİLMEM YA İZLEYİCİ OLACAKSIN YA DA GERÇEK OYUNCU...BUNUN DIŞINDA TERCİH BİZİM KOLTUKTAN ÇOK ZOR GÖRÜLÜYOR...İZLEYİCİLİK GÜZEL, OYUNCULUKTA...AKSESUAR MUTLAKA GEREKLİ...AMA ŞU MİSAFİR OYUNCULARI ANLIYORUM DA ......GERÇEK OYUNCU DA DEĞİL, MİSAFİR OYUNCU GELİNCEYE KADAR, DIŞARDAN HAREKETSİZ DURANIN HAVASINI BİR TÜRLÜ ANLAYAMIYORUM...AMA NE OLURSA OLSUN...SAHNEDEKİ HAREKETLİLİK VE HAREKET VE DONUK DURUŞLAR BİZDEKİ KEYFE HİÇ BİR ZARAR GETİRMİYOR....HERKES ROLÜNÜ OYNARSA KALİTE O KADAR ARTIYOR...BELKİ HAYAT TA BİR TİYATRO...

BULUŞMAK DİLEĞİYLE .....RIZA RAZI-2002

www.kumru.org'tan alınma...